Zelfstandigheid = zelfrespect = zelfvertrouwen

Zelfvertrouwen is een belangrijke eigenschap voor ieder kind. Het zorgt ervoor, dat je nieuwe dingen durft aan te pakken, foutjes durft te maken en weer door kunt gaan.

Pipi Langkous had dit al snel door en zei: ik heb het nog nooit gedaan, maar ik denk dat ik het wel kan.

Maar wat als jouw kind niet zoveel vertrouwen in zichzelf heeft?

Herken je jezelf in de volgende voorbeelden?

• Mijn kind durft geen spreekbeurt te doen in de klas
• Iedere dag gaat jouw kind met buikpijn naar school, omdat hij bang is voor die “bazige” kinderen
• Op de ouderavond hoor je van de leerkracht, dat jouw kind nooit zijn vinger opsteekt om het antwoord op de vraag te geven
• Bij de sportclub staat jouw kind altijd achteraan en op de vraag of hij wil keepen durft hij geen antwoord te geven en dus staat hij iedere week te keepen.
• Jouw kind zegt al heel snel, dat kan ik niet en zet zichzelf daarmee al snel buitenspel.
• Op een verjaardag durft jouw kind geen antwoord te geven op de vragen van andere volwassenen.

Wat betekent zelfvertrouwen?

Zelfvertrouwen is, zoals het woord al zegt, het vertrouwen dat je in jezelf hebt. Het is een realistische kijk op je eigen kunnen; het vertrouwen dat je zelf taken en hindernissen aankunt. Het is ook heel prettig om jezelf waardevol te voelen. Jezelf accepteren zoals je bent is belangrijk bij het creëren van zelfvertrouwen.

Hoe ontstaat een gebrek aan zelfvertrouwen?

Zelfvertrouwen ontwikkelt zich in de kinderjaren. Naast je persoonlijkheid is je sociale omgeving erg belangrijk bij de ontwikkeling van zelfvertrouwen. Wanneer je bijvoorbeeld erg beschermd opgevoed bent, kan het zijn dat je niet geleerd hebt om een eigen mening te vormen en zelf dingen te ondernemen. Als je ouder wordt, kan dit zich uiten in je gedrag. Je durft weinig initiatief te nemen of iets niet te zeggen, omdat je bang bent dat een ander vindt dat je iets stoms zegt. Hierdoor behaal je geen successen en krijg je geen bevestiging dat je iets heus wel kunt. Je zelfvertrouwen neemt nog meer af en dit resulteert in nog minder positieve ervaringen. Je komt in een negatieve spiraal terecht.
Hetzelfde kan gebeuren als mensen in je omgeving kritiek hebben geleverd op je gedrag of prestaties, of als je bent gepest. Ook dit zijn oorzaken waardoor je aan jezelf kunt gaan twijfelen en dingen uit de weg kunt gaan, waardoor je zelfvertrouwen afneemt of zich niet genoeg ontwikkelt.

Hoe versterk je het zelfvertrouwen van jouw kind of van jezelf?

Tip 1. Wees je bewust van je gedachten
De reden van je onzekerheid in een situatie kan zijn dat je bepaalde gedachten krijgt. Wat je gedachte is bij een situatie, bepaalt mede hoe je je voelt. Het is belangrijk om je hiervan bewust te zijn en deze gedachten te leren herkennen, zodat je ze kunt veranderen. Dus oefen daarmee. Bedenk de komende tijd iedere dag een situatie waarin je zelfvertrouwen je in de steek liet:

• Wat was de situatie, wat gebeurde er? (Gebeurtenis)
• Wat deed je? (Gedrag)
• Wat voelde je toen? (Gevoel)
• Wat dacht je? (Gedachte)

Tip 2. Helpende gedachten
Wanneer je een gebrek aan zelfvertrouwen hebt, zul je waarschijnlijk vaak niet-helpende gedachten hebben. ‘Ik kan het niet’ of ‘Iedereen vindt het stom als ik wat zeg’ zijn voorbeelden van gedachten die je kunt hebben. Deze gedachten zijn niet realistisch. Het is belangrijk om deze gedachten te leren ombuigen om weer een waarheidsgetrouw beeld van de werkelijkheid te krijgen en je zelfvertrouwen te ontwikkelen.

Kortom, oefen om van deze niet-helpende gedachten helpende gedachten te maken. Een helpende gedachte is positief en realistisch. Ik kan het niet wordt dan: ik heb het nog niet en ik ga het gewoon proberen.

Tip 3. Ga uitdagingen niet uit de weg 
Als je denkt dat je iets niet kunt, doe het dan toch. Heb een positieve verwachting van jezelf en stel een realistisch doel. Begin niet te moeilijk en zorg dat wat je gaat doen haalbaar is, zodat je dit met een succes kunt afsluiten. Hierdoor ervaar je dat je iets heus wel kunt en weet je dat je het een volgende keer weer kunt. Wanneer je dit steeds vaker ervaart, zal je zelfvertrouwen groeien. En soms mag je ook accepteren, dat iets nog niet gelukt is. Blijf proberen of accepteer dat je dat onderdeel gewoon wat minder goed beheerst. Dat kan ook bevrijdend werken.

Tip 4. Weet wat je kwaliteiten zijn
Misschien heb je het idee dat je weinig zelf kunt of weinig zelf bereikt. Dit is niet zo, iedereen heeft zijn of haar kwaliteiten. Maak voor jezelf inzichtelijk wat jouw kwaliteiten en successen zijn. Doe dit door op te schrijven wat je goed kunt en welke doelen je hebt bereikt. Ook al heb je in het begin misschien het gevoel dat het maar kleine dingen zijn. Schrijf het ook op als je een complimentje van iemand krijgt.

Tip 5. Leer jezelf te accepteren zoals je bent
Ga uit van je eigen kracht. Iedereen is anders en dat is maar goed ook. Er zullen altijd mensen zijn die veel voelen voor jouw ideeën of mensen die minder met jouw ideeën hebben. En dat is prima. Wees je daarvan bewust. Vind je het lastig om jezelf te accepteren en wil je hieraan werken? Yoga en mindfullness kunnen hierbij een ondersteuning bieden.